Bạn có biết rằng Gardens by the Bay là nguồn cảm hứng cho hành tinh hư cấu Xandar đặc trưng trong bộ phim đình đám của Marvel: Vệ binh dải ngân hà (Guardians of the Galaxy) ? Được quảng cáo là chìa khóa để biến Singapore từ “Thành phố có nhiều công viên và cây xanh” (Garden City) sang “Thành phố trong vườn” (City in Garden), Gardens by the Bay là công trình nhân tạo với diện tích 101ha kết hợp hoàn hảo giữa kiến trúc, kỹ thuật và làm vườn.
Bằng cách khai trương Gardens by the Bay, Singapore không còn là một thành phố được biết đến với cây muồng tím (Rain Tree) và cây hoa giấy huyền thoại nữa. Nếu đã quá quen thuộc với địa điểm này, thì chắc hẳn câu chuyện thú vị về khu vườn độc đáo qua bài tổng hợp dưới đây sẽ đem đến cho bạn một góc nhìn hoàn toàn khác.
Đầu tiên, kế hoạch về khu vườn nhân tạo được phác thảo ra và hình thành bởi tiến sĩ Kiat W. Tan, nhà thực vật học, giám đốc dự án và hiện là giám đốc điều hành của Gardens by the Bay. Ý tưởng xây dựng một khu vườn đẳng cấp thế giới ở vùng nhiệt đới, trên vùng đất khai hoang phía nam trung tâm tài chính Singapore, dường như hoàn toàn bất khả thi ở thời điểm đó. Thật khó để tưởng tượng rằng khu vực được chọn để làm vườn này đã từng là biển, sau đó là cát và đất sũng nước.
Tuy nhiên, trong 5 năm – một quãng thời gian tương đối ngắn từ năm 2007 cho đến khi chính thức khai trương vào năm 2012, một nhóm các kiến trúc sư, kỹ sư thuộc 2 công ty của Anh và chuyên gia cảnh quan liên ngành đã chuyển đổi thành công một khu vực cằn cỗi, kết hợp đường cống và điện thành một không gian xanh tươi, nơi hơn 1 triệu cây cư trú. Cây, bụi cây leo và hoa từ mọi châu lục, ngoại trừ Nam Cực, có thể được tìm thấy trong Vườn.
Không chỉ có những loài cây quen thuộc xứ nhiệt đới, bên trong khu vườn còn có những loài thực vật vốn chỉ sống được ở khí hậu Địa Trung Hải, hoặc châu Phi khô cằn như cây xương rồng, cây chà là, cây bao báp và đặc biệt là cây ô liu. Có một lý do tại sao cây ô liu không được tìm thấy ở vùng nhiệt đới. Các loài Địa Trung Hải bản địa phát triển mạnh trong ánh nắng mặt trời tươi sáng, nhưng đòi hỏi nhiệt độ lạnh hơn để ra hoa và kết quả. Do đó, khi một cây ô liu ở xích đạo Singapore, ước tính hơn 1000 năm tuổi, đã nở hoa thành công và sau đó đã ra hoa vào năm 2015, đó là một minh chứng cho thành tựu kỹ thuật và làm vườn chuyên nghiệp.
Bên cạnh đó, các cấu trúc cây lớn hơn so với thực tế: Supertrees, những cây nhân tạo cao chót vót cao tới 16 tầng; và hai nhà kính được làm mát, Flower Dome và Cloud Forest – đều lần lượt là minh chứng cho câu nói “Không có gì là không thể”. Ngoài việc là những điểm nhấn bậc nhất được thiết kế để thu hút trí tưởng tượng của công chúng, hầu hết các cấu trúc được xây dựng một cách sáng tạo để bền vững trong việc sử dụng nước và năng lượng.
Cảnh tượng đầu tiên chào đón mọi du khách tại Gardens by the Bay là những tán cây hình phễu, những cành thép đặt trên đỉnh những thân cây bằng thép và bê tông cao từ 25 đến 50 mét. Bí ẩn và tuyệt vời, Supertree Grove luôn gợi lên những bình luận, suy đoán và cảm giác kinh ngạc về sự hoành tráng. Quy mô của khu rừng được lấy cảm hứng từ thiên nhiên và hư cấu. Một trong số đó là hình ảnh những cây bạch đàn Karri hùng vĩ cao tới 80 mét ở phía tây nam Australia, cũng như khu rừng ma thuật trong bộ phim hoạt hình 'Princess Mononoke' của hãng phim Nhật Bản Studio Ghibli.
Supertree Grove đảm nhận các chức năng quan trọng trong Vườn. Chúng hoạt động như bộ phận lọc khí (tương tự như các chức năng sinh thái của cây thật) cho hai nhà kính; các tế bào quang điện mặt trời được nhúng vào tán của chúng để thu hoạch năng lượng mặt trời. Theo thời gian, cây cối đã trở nên phát triển thành ‘những khu vườn thẳng đứng’, trong đó có khoảng 159.000 loại thực vật biểu sinh – hoa lan, dương xỉ, dứa cảnh và dây leo – mọc trên các tấm lưới được lắp đặt trên thân cây. Hầu hết khách du lịch không biết là Supertree còn hoạt động như một ống thải khí. Nó trục xuất khói không độc hại từ nơi xử lý chất thải thực vật từ Gardens by the Bay và các khu vực khác của Singapore bị cháy, sau đó chuyển thành nhiên liệu. Chính nhiên liệu này tạo ra một phần năng lượng cần thiết để làm lạnh hai nhà kính được làm mát, giảm thiểu năng lượng sử dụng từ các nguồn bên ngoài.
Vào buổi tối, những cây nhân tạo tiếp tục đa tác vụ với màn trình diễn ánh sáng và âm thanh rất riêng bằng cách sử dụng ánh sáng và âm nhạc tuần tự đầy màu sắc, làm tan đi bóng tối và mang lại nhiều sự thích thú cho những ai tận hưởng góc nhìn từ trên không. Hãy mang theo chút đồ ăn nhẹ để có một buổi tối picnic đáng nhớ. Sự hợp nhất hoàn hảo của tự nhiên, nghệ thuật và công nghệ, không có gì ngạc nhiên khi Supertrees trở thành biểu tượng mới của Singapore trong một khoảng thời gian ngắn.
Các nhà kính được làm mát là một phần của tầm nhìn ban đầu của Tiến sĩ Tan dành cho Gardens by the Bay để giới thiệu các loài thực vật xa lạ với vùng nhiệt đới. Tuy nhiên, đây sẽ không phải là những nhà kính bình thường, mà là hai mái vòm kính siêu lớn. Trên thực tế, Flower Dome đã được công nhận là nhà kính thủy tinh lớn nhất thế giới, xác nhận bởi Kỷ lục Guinness thế giới 2015. Diện tích bên trong lớn đến mức dù số lượng người vào mỗi ngày là con số khổng lồ, bạn không hề có cảm giác đông đúc.
Các kiến trúc sư đã vạch ra kế hoạch xây dựng nhà kính không chỉ vượt qua ranh giới kỹ thuật, mà còn làm hài lòng về mặt thẩm mỹ, bền vững với môi trường và tiết kiệm năng lượng. Cả hai mái vòm được tạo thành từ gần 6.000 tấm kính tráng men hiện đại, tráng men cho phép 66% ánh sáng bên ngoài và 33% nhiệt lượng bên ngoài xuyên qua. Một hệ thống lưới thép và vòm bảo vệ và ổn định mái vòm. Việc không có cột đảm bảo rằng không có bóng đổ trên cây và chúng có thể tận hưởng càng nhiều ánh sáng mặt trời càng tốt.
Hiện tại, bạn tha hồ khám phá hệ thực vật phong phú, leo lên sườn núi nhân tạo cao 35 mét được bao phủ bởi những cây từ vùng núi nhiệt đới và cảm nhận sương mù từ thác nước trong nhà cao nhất thế giới. Với nhiệt độ thường được giữ trong khoảng từ 23 đến 25 độ C, đây là nơi lý tưởng cho những phút nghỉ ngơi tránh cái nóng vùng nhiệt đới khi du lịch Singapore.
Khả năng kiểm soát nhiệt độ của mái vòm mang lại nhiều lợi ích khác. Như nhiều loài thực vật chỉ nở hoa mỗi năm một lần trong môi trường sống tự nhiên của chúng giờ có thể nở hoa quanh năm ở vùng nhiệt đới Singapore. Nhiệt độ ban ngày dao động từ 12 đến 24 độ C, phù hợp với một số loài thực vật chỉ có vào mùa xuân trong môi trường tự nhiên, nay chúng được kích thích ra hoa thường xuyên hơn. Ngay cả những loại hoa ôn đới, như hoa tulip, hoa anh đào, hoa thược dược và hoa trà vốn khó tính là vậy, vì những cây này đòi hỏi không khí lạnh để nở hoa, nay cũng chịu khoe sắc. Nhờ công nghệ làm mát trong các nhà kính cũng như chuyên môn và sự tận tâm của những người làm vườn, người Singapore được chiêu đãi những biển hoa lung linh phi thường trong Flower Dome mỗi năm.
Trên giấy tờ, Gardens by the Bay vốn là một ý tưởng kỳ quặc. Trong thực tế, nó vẫn vậy. Có nơi nào mà bạn có thể đi vòng quanh trong nhà kính được làm mát lớn nhất thế giới, hoặc tận hưởng sương mù mà không rời khỏi bờ đảo? Có nơi nào cho phép người dân Singapore và khách du lịch đến gần với một bộ sưu tập thực vật vô song có nguồn gốc từ mọi nơi trên thế giới?
Chỉ mất 5 năm để Gardens by the Bay trỗi dậy từ vùng đất khai hoang cằn cỗi để trở thành một trong những tuyệt tác được nhắc đến nhiều nhất về kỹ thuật và làm vườn trên thế giới. Đối với đội ngũ đã xây dựng nó, một hành trình dài phải đối mặt với những thách thức dường như không thể vượt qua. Đối với một cây ô liu đã sống hơn 1000 năm, nó có cơ hội sống bình lặng trong một ngôi nhà mới ở vùng nhiệt đới. Tất cả bắt nguồn từ trí tưởng tượng, cùng sự chăm chỉ kiên trì và không thể thiếu niềm tin mãnh liệt.
