Đài Loan, vùng đất có nền văn hóa sôi động và truyền thống phong phú, không còn xa lạ với những phong tục, lễ kỷ niệm độc đáo. Một trong những sự kiện hấp dẫn bậc nhất là “Lễ hội ma” diễn ra trên khắp Đài Loan vào tháng 7 âm lịch. Trong bài tổng hợp dưới đây, hãy cùng TransViet khám phá những phong tục và nghi lễ độc đáo khiến Lễ hội ma trở thành một sự kiện thực sự đặc biệt ở Đài Loan.
Niềm tin vào thế giới bên kia và linh hồn tồn tại phổ biến ở các nền văn hóa và xã hội khác nhau. Bởi vì điều này, một cách tự nhiên, các lễ kỷ niệm, lễ hội và phong tục có liên quan ra đời. Halloween phương Tây và “Ngày của người chết” ở Mexico đều là những ví dụ nổi tiếng. Tuy nhiên, ngoài một ngày Halloween và hai ngày “Ngày của người chết”, bạn có biết Đài Loan thậm chí còn có cả tháng chỉ dành riêng cho ma không?
Lễ hội ma, còn có tên khác là “Lễ hội ma đói”, có nguồn gốc sâu xa trong tín ngưỡng Đạo giáo và Phật giáo, diễn ra hàng năm vào tháng 7 âm lịch (tháng 8 và tháng 9 dương lịch). Tháng 7 âm lịch chính là “Tháng cô hồn” không chỉ tại Đài Loan mà còn tại một số đất nước châu Á. Đó là thời điểm người sống tỏ lòng thành kính với tổ tiên đã khuất và cúng dường các linh hồn lang thang. Trong tháng này, cánh cổng của Địa ngục mở ra và các linh hồn được thả tự do đi thăm gia đình, người thân hoặc chỉ đi lang thang khắp nơi. Ngày 15 của tháng là ngày quan trọng nhất khi nghi thức cúng cô hồn được tổ chức vào ban đêm.
Các sự kiện tôn giáo liên quan đến Lễ hội ma được tổ chức tại nhiều ngôi chùa khác nhau ở Đài Bắc, Đài Trung, Cao Hùng và ở các thành phố khác trên khắp Đài Loan trong suốt một tháng. Các lễ kỷ niệm quan trọng nhất được tổ chức tại các thành phố sau của Đài Loan: Keelung (Cơ Long) ở phía bắc, Toucheng (Đầu Thành) ở bờ biển phía đông và Hengchun (Hằng Xuân) ở phía nam Đài Loan. Lễ hội ma mùa hè Keelung được tổ chức tại thành phố Keelung bắt đầu vào năm 1855, cho đến nay vẫn là lễ hội ma lớn nhất ở Đài Loan. Đây là lễ hội đầu tiên được chính phủ chỉ định là tài sản văn hóa ở hạng mục “Văn hóa dân gian quan trọng”.
Trong Tháng cô hồn, các ngôi chùa Đạo giáo trên khắp Đài Loan trở nên sống động với nhiều hoạt động. Không có gì lạ khi những ngôi đền được trang trí rực rỡ và nhộn nhịp với những người thờ phượng cũng như khách du lịch Đài Loan. Một đặc điểm nổi bật thu hút sự chú ý là khu vực múa rối thường được dựng gần các ngôi chùa. Những buổi biểu diễn múa rối này, được gọi là "Budaixi", là một phần không thể thiếu trong truyền thống Tháng Cô hồn. Chúng mô tả những truyền thuyết và câu chuyện cổ xưa từ văn hóa dân gian Trung Quốc, mang đến sự giải trí và nuôi dưỡng tinh thần cho cả người sống và linh hồn.
Không thể không nhắc đến những lễ cúng, nghi lễ cầu kỳ diễn ra trong suốt thời gian tổ chức Lễ hội ma. Đi tour du lịch Đài Loan, bạn có dịp chiêm ngưỡng những lễ vật này, bao gồm thức ăn, hương đèn và các vật dụng mang tính biểu tượng khác, tất cả đều được sắp xếp cẩn thận và vô cùng đẹp mắt. Việc cúng dường thực phẩm, như món ăn, trái cây và gạo được trồng tại địa phương, đặc biệt quan trọng vì chúng nhằm đảm bảo rằng các vong linh đói khát tìm được thức ăn. Người ta tin rằng bằng cách cúng dường những vật phẩm này, người sống có thể nhận được phước lành và sự bảo vệ của các vị thần đồng thời xoa dịu những linh hồn lang thang.
Ngày 15 tháng 7 âm lịch – mà chúng ta thường gọi là ngày Rằm – là ngày quan trọng nhất của lễ hội ma. Vào ngày này, người dân khắp Đài Loan tỏ lòng thành kính với tổ tiên bằng cách bày bàn thờ trước nhà. Những bàn thờ này được trang trí bằng hương đèn, nến và đồ ăn thức uống. Đây là thời gian để các gia đình quây quần bên nhau, tưởng nhớ tổ tiên và cầu xin sự phù hộ cũng như sự bảo vệ của họ.
Trong khi có rất nhiều lễ hội bày tỏ lòng kính trọng đối với các vị thần và linh hồn khác nhau, Lễ hội ma đặc biệt ở chỗ ngoài việc tôn vinh tổ tiên, nó bày tỏ sự tôn kính đối với các linh hồn không có gia đình, tưởng nhớ những linh hồn lang thang không có người thân còn sống để cầu nguyện cho họ.
Khi một người qua đời, gia đình và người thân ở lại có trách nhiệm tỏ lòng thành kính và cung cấp thức ăn cho người đã khuất. Khi điều này không xảy ra (không có gia đình hoặc không còn người thân), các linh hồn bị coi là vô gia cư và cổ họng của họ sẽ co lại thành kích thước của một cây kim. Bất kỳ thức ăn nào họ cố ăn sẽ bốc cháy trong miệng. Tuy nhiên, trong Tháng cô hồn, các vị thần Phật giáo sẽ dập tắt lửa và mở rộng cổ họng để họ có thể ăn uống. Để thể hiện sự tôn trọng, bạn không bao giờ nên gọi các linh hồn là “ma”, thay vào đó hãy gọi họ là “anh em tốt”.
Trong truyền thống Đạo giáo, người ta cho rằng loại ma đói là linh hồn của những cá nhân đã trải qua một cái chết khó chịu hoặc bạo lực, hoặc những người đã làm những việc ác trong suốt cuộc đời của họ. Vì vậy, ngạ quỷ có thể là linh hồn của những người luôn mong muốn nhiều hơn những gì họ có khi còn sống và không bao giờ đánh giá cao những gì người khác đã làm cho mình. Vì vậy, cuộc sống ở thế giới bên kia của họ sẽ giống nhau, tràn ngập sự bất mãn. Do đó khi tháng 7 âm lịch đến, họ sẽ quay trở lại như những hồn ma đói khát, bất mãn, bất hạnh đang tìm kiếm sự thỏa mãn ở vùng đất của người sống. Ma đói được cho là có cái bụng khổng lồ, cổ gầy như cây sậy và cái miệng nhỏ xíu. Không bao giờ có đủ thức ăn đối với họ: dù cố gắng ăn bao nhiêu, họ vẫn luôn đói. Đây là lý do tại sao các chủ cửa hàng, chủ doanh nghiệp và khu dân cư bày biện những chiếc bàn đặc biệt bên ngoài cơ sở của họ trong Tháng cô hồn và Lễ hội ma. Họ muốn đảm bảo rằng những con ma đói lang thang này sẽ có nhiều món ăn ngon để lựa chọn và không bị cám dỗ làm phiền người sống. Cách bố trí bàn ăn bên ngoài phổ biến dành cho các ma đói bao gồm từ bàn tiệc dài tràn ngập các món ăn ngon được chế biến cầu kỳ cho đến bàn gấp đơn bày đầy những món ăn đơn giản. Trong số các lễ vật có một số loại trái cây ngon nhất Đài Loan (như dứa, ổi, xoài, chuối), vịt hoặc gà quay, đồ ăn nhẹ phổ biến, món chay đậu phụ, rau hấp, cơm hoặc đồ ăn nhẹ và gói nước trái cây nhỏ, cùng với sáu hoặc hai thùng bia Đài Loan. Các ngôi chùa đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp nơi để mọi người cúng dường thay cho những linh hồn lang thang này, đảm bảo rằng họ cũng được tưởng nhớ và chăm sóc trong Tháng Cô hồn.
Khi Tháng cô hồn và Lễ hội ma sắp kết thúc, mọi người đổ xô đến các bến cảng, sông hồ để cầu chúc cho những hồn ma có chuyến hành trình an toàn trở lại thế giới ngầm. Vì ma bị thu hút bởi nước nên chúng sẽ biết rằng đã đến lúc phải rời khỏi vùng đất của người sống. Ở một số khu vực, những chiếc đèn lồng nhỏ hình hoa sen và thuyền giấy được thắp sáng bằng nến rồi nhẹ nhàng thả xuống nước. Khi ngọn nến tắt đi, đó là dấu hiệu cho thấy hồn ma đi theo nó đã sang bờ bên kia an toàn. Mặc dù Lễ hội ma là một cảnh tượng hấp dẫn về các nghi lễ và phong tục, nhưng nó lại mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc đối với người dân Đài Loan. Niềm tin vào sự tồn tại của các linh hồn và tầm quan trọng của việc duy trì sự hòa hợp với chúng là một khía cạnh cơ bản của văn hóa trên đảo. Lễ hội ma đóng vai trò là cầu nối giữa cõi sống và cõi chết, mở ra phương thức giao tiếp và tôn trọng lẫn nhau.
Ở Đài Loan, Lễ hội ma không chỉ là một chuỗi các nghi lễ và truyền thống; nó phản ánh niềm tin tâm linh sâu xa và di sản văn hóa của hòn đảo. Các lễ vật cầu kỳ, nghi lễ đền thờ và các buổi biểu diễn múa rối đều kết hợp với nhau để tạo ra trải nghiệm độc đáo và quyến rũ trong Tháng cô hồn. Vì vậy, nếu đi tour Đài Loan vào tháng 7 âm lịch, bạn đừng quên khám phá các phong tục và nghi lễ của Lễ hội ma. Đó là cơ hội trải nghiệm văn hóa địa phương phong phú, nơi quá khứ và hiện tại, người sống và người chết cùng tồn tại trong một sự tôn vinh hài hòa giữa cuộc sống và tâm linh.
(Tổng hợp)
