Người Myanmar rất chú ý đến ăn uống bởi tại đây ăn uống là một hoạt động xã hội quan trọng. Tuy nhiên thông tin ít ỏi về nền ẩm thực này không đủ làm thỏa mãn tín đồ du lịch. Hãy cùng TransViet khám phá cái nhìn tổng quan và tìm hiểu đôi nét về nền ẩm thực còn khá xa lạ qua bài dưới đây.
Đất nước Myanmar có sẵn một số lượng lớn thực vật và động vật ở đất liền, đặc biệt là ở vùng đất thấp, do đó nó là nền tảng cho chế độ ăn của người xưa. Một vài trong số những thực phẩm này vẫn còn phổ biến đến ngày nay. Bên cạnh đó, hầu hết các loại thực phẩm đến Myanmar bởi người định cư và thương nhân. Đó là chuối, bánh mì, xoài, ổi, ớt kampot, sầu riêng, măng cụt, khoai môn, sắn, lúa mì, gạo, rau bina, tỏi, hẹ, đậu và các loại gia vị bao gồm thảo quả.
Các loại động vật cũng rất đa dạng chẳng hạn như trâu nước, lợn rừng và các sinh vật biển. Cá được tiêu thụ bao gồm cả cá nước ngọt như cá chép và cá da trơn, và cá nước mặn như cá thu, cá ngừ, cá hồng, cá cơm, tôm và cua.
Đúng vậy. Không giống như một số nước láng giềng, Myanmar đã dành phần lớn lịch sử của mình cách ly với thế giới và những ảnh hưởng hầu như chỉ đến từ các nước láng giềng. Ẩm thực Myanmar bao gồm sự tinh tế của Đông Nam Á như hương vị cay và cá của Thái Lan, gia vị mạnh của Ấn Độ, kết hợp với cách chế biến thức ăn của người Trung Quốc. Do đó các món ăn nổi bật với vị chua pha chút đắng và hơi mặn.
Cụ thể, Myanmar đã tiếp nhận một số lượng lớn thực phẩm và gia vị từ Ấn Độ như cà ri và bánh mỳ naan. Ảnh hưởng lớn thứ hai đối với chế độ ăn uống của Myanmar đến từ vùng núi phía bắc từ Trung Quốc. Nhiều món ăn và nguyên liệu đến từ Trung Quốc như nước tương và mì. Ngày nay hầu hết các món ăn ở Myanmar phản ánh các món ăn Trung Quốc, mặc dù gần như tất cả đều là thực phẩm địa phương. Các nước láng giềng khác cũng mang đến những thay đổi trong chế độ ăn uống của Myanmar, bao gồm các loại thực phẩm từ Trung Đông, các món ăn từ Thái Lan và các nước Đông Nam Á khác. Không giống như ẩm thực Thái Lan, thực phẩm ở Myanmar có xu hướng cay ít hơn. Mặc dù vậy, nhiều loại trái cây và rau quả phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á khác cũng phổ biến ở Myanmar và có thể được tìm thấy trên nhiều đường phố.
Ảnh hưởng duy nhất từ châu Âu và châu Mỹ bắt đầu trong những năm 1500 và người Anh đã xâm chiếm khu vực này vào những năm 1800. Đó là ngô, khoai tây, ớt, đậu phộng, cà chua và ớt ngọt của châu Mỹ. Là bánh mì, bánh ngọt, một số sản phẩm từ sữa, bao gồm bơ và phô mai từ châu Âu. Sau đó, người Anh đã giới thiệu thói quen ăn uống và thực phẩm mới, bao gồm cả việc làm trà trở nên phổ biến hơn trong dân chúng.
Trong phần lớn những năm 1900 của Myanmarđã bị cô lập khỏi thế giới, mãi về sau trải qua thăng trầm lịch sử, năm 2012, nhiều quốc gia đã mở quan hệ ngoại giao với Myanmar, cho phép giới thiệu thực phẩm và đồ uống mới, điều này dẫn đến sự cạnh tranh mới giữa các thương hiệu địa phương và nhà hàng lâu đời với các thương hiệu quốc tế.
Ăn uống ở Myanmar là khó hiểu nhất. Do quá khứ gắn bó với Ấn Độ, nhưng nằm dưới sự kiểm soát của Anh tạo thành sự kết hợp kỳ lạ của cả hai nền văn hóa ăn uống này ở Myanmar trong khi đất nước này mới chỉ bắt đầu cởi mở với phần còn lại của thế giới. Do sự thay đổi nhanh chóng này mà môi trường ăn uống có thể rất khác nhau từ nhà hàng này đến nhà hàng nọ, hoặc ở nhà này sang đến nhà kia, ngay cả trong cùng một thành phố.
Khi gặp gỡ với người dân địa phương, bạn hãy cố gắng đến đúng giờ và tháo giày của bạn trước khi vào nhà hoặc nhà hàng nếu người khác đã làm như vậy trước bạn. Bạn cần chào hỏi tất cả mọi người khi đến nơi, bắt đầu với những người lớn tuổi và chờ đợi để được xếp một chỗ ngồi, vì những người lớn tuổi thường ngồi trước và chủ nhà của bạn có thể chỉ cho bạn một chỗ ngồi được chỉ định trước.
Bạn sẽ gặp hai thái cực đối lập tùy vào địa điểm bạn đến. Ở trường hợp 1, hầu hết mọi người ăn bằng tay phải và không sử dụng bất kỳ loại dụng cụ ăn uống (dao kéo) nào trừ trường hợp dùng đũa để ăn mì. Do đó bạn phải rửa tay trước khi ăn và nhớ không bao giờ chạm vào bất kỳ thực phẩm nào bằng tay trái. Trường hợp thứ 2 là do sự ảnh hưởng của người Anh bạn sẽ được cung cấp một cái nĩa, muỗng, và đôi khi thậm chí là một con dao để dùng bữa theo phong cách lục địa trang trọng hơn. Khi bạn bước vào nhà hoặc nhà hàng, chủ nhà tự động cho rằng bạn dễ dàng sử dụng nĩa và muỗng hơn nên sẽ tự đưa cho bạn, trong khi ở các tình huống khác, bạn được yêu cầu chỉ ăn bằng tay phải. Nếu chỉ được cung cấp một cái nĩa và muỗng mà không có dao, hãy sử dụng muỗng ở tay phải để ăn và cầm nĩa ở tay trái để đẩy thức ăn lên muỗng, chú ý đừng ăn từ nĩa.
Khi bữa ăn đến, các món ăn thường được đặt ở giữa bàn để mọi người cùng chia sẻ; phục vụ và ăn uống bắt đầu theo thứ tự tuổi tác và danh dự, vì vậy đừng bắt đầu cho đến khi bạn được chủ nhà hướng dẫn làm như vậy. Bạn cũng có thể nhận thấy chủ nhà của bạn lấy một ít gạo và đặt nó lên bàn trong trường hợp không có người lớn tuổi; đây là một truyền thống để tôn vinh những người đã khuất. Nếu tự phục vụ, hãy chắc chắn không bao giờ chạm muỗng vào đĩa của bạn vì sẽ làm bẩn đĩa.
Hãy chắc chắn ăn hết tất cả thức ăn trên đĩa và trong bát của bạn vì để lại bất kỳ thực phẩm nào đều được coi là lãng phí và thô lỗ. Bạn cần đặt đũa lên trên bát cơm hoặc bên cạnh đĩa.
Ngapi: tên gọi chung của các loại mắm được chế biến từ nguồn cá thu hoạch trên sông Mê Kông và ngày nay trong mỗi nhà người Miến dù nghèo hay giàu đều có một hũ Ngapi .
Gạo: gạo thường được nấu dẻo như xôi và đi kèm với hầu hết các bữa ăn.
Mì: mì được tiêu thụ nhiều chỉ sau gạo. Phổ biến nhất là mỳ Mee swan với nước dùng đậm đặc ăn kèm với các loại thảo mộc và thịt.
Palata : bánh mì béo ngậy còn được gọi là paratha ở Ấn Độ, được chiên và ăn với đường cho bữa sáng và với thịt cuộn cho bữa trưa và bữa tối.
Lethok son: một món salad rất cay làm từ gạo và rau.
Vào sáng sớm, người Miến Điện thường ăn súp Mohinga. Đây là một món súp đặc nấu từ sả, tỏi, hành tây, nghệ, gừng, ớt và nước mắm. Súp được ăn với bánh mì mỏng, rắc một lớp hành tây chiên, lá rau mùi và hạt tiêu khô. Mohinga cũng phổ biến như một món ăn nhẹ và có sẵn trong các quầy hàng ăn dọc lề đường. Các lựa chọn thay thế bao gồm súp Onnokauswe có thịt gà nấu với nước dừa cô đặc với mì, hành sống, rau mùi và ớt ăn kèm với xôi hoặc bánh mì naan.
Buổi trưa, người Myanamar hay ăn mỳ, ví dụ như mỳ gạo trong nước sốt thịt đi kèm với dưa chua. Các món ăn phổ biến khác bao gồm salad, gọi là salad nhưng hiếm khi bao gồm rau: hành sống, bột gram, ớt và rau mùi, ăn kèm với nước rau hoặc súp xương. Một loại mỳ khác đáng để thử là mỳ gạo dày trông giống như mì Ý spaghetti.
Đặc biệt, bạn nên nếm thử cà ri Miến Điện. Khác với Ấn Độ, cà ri không chứa nước cốt dừa, được nấu với nhiều dầu và có một lượng lớn hành tây. Myanmar là nước tiêu thụ hành tây trên đầu người cao nhất thế giới.
Trà là thức uống quốc gia, hầu hết mọi người uống trà xanh Miến Điện, Trung Quốc hoặc trà đen pha với một muỗng lớn sữa đặc – dấu ấn ảnh hưởng từ thời thuộc địa Anh. Người Myanmar thường dùng trà với các loại bánh và bánh quy khác nhau, như bánh gối nướng Samosa, bánh hấp Poksi, thậm chí là bột chiên. Một truyền thống địa phương đã trở thành một trải nghiệm không thể bỏ qua khi du lịch Myanmar là chuyến thăm đến một quán trà. Một số quán trà mở cửa sớm cho bữa sáng, trong khi những quán khác mở cửa đến tận đêm khuya.
Bản thân người Miến Điện không uống nhiều rượu và đồ uống có cồn – một truyền thống kiêng khem của Phật giáo, do đó các thương hiệu đồ uống nước ngoài rất đắt tiền và thường chỉ có sẵn trong các quán bar hoặc khách sạn sang trọng.
Toddy là một thức uống truyền thống của Myanmar được làm từ đường cọ lên men và có vị như rượu rum. Tốt nhất là uống nước đóng chai trong khi ở Myanmar thay vì nước máy – nó dễ dàng tìm thấy và rất rẻ để mua.
Hầu hết các thị trấn sẽ có ít nhất một vài nhà hàng Trung Quốc, điển hình là các thực đơn lớn bao gồm các món cơ bản không có gì đặc biệt như gà sốt chua ngọt. Các nhà hàng Ấn Độ cũng rất phổ biến, đặc biệt là ở Yangon, nơi có dân số Ấn Độ rất lớn trong thời kỳ thuộc địa của Anh. Trong các điểm nóng du lịch, bạn cũng sẽ tìm thấy các nhà hàng phục vụ các món ăn Thái và phương Tây (thường là Ý). Các nhà hàng Miến Điện đóng cửa sớm, thường là 8h tối. Bên ngoài các nhà hàng và quán trà có vô số quầy hàng thực phẩm dọc lề đường bán các món Ấn Độ, Miến Điện hoặc Trung Quốc. Thực phẩm Ấn Độ bao gồm biryani, một món cơm với thịt gà hoặc thịt cừu kebab. Đối với người ăn chay có thali, gạo, dhal (nước sốt đậu lăng), cà ri rau, tương ớt và sữa chua. Bạn cũng có thể ăn thali của chapati, một loại bánh kếp. Có rất nhiều nhà hàng phục vụ các món ăn Trung Quốc và Thái Lan trong thực đơn. Còn các món ăn phương Tây lại chỉ xuất hiện trong các khách sạn sang trọng.
